Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới
19 Tháng Ba 2024

Bế mạc Liên hoan Tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2019: Lửa nghề vẫn cháy...

Thứ Hai 20/05/2019 | 22:35 GMT+7

VHO-Tối 20.5, Liên hoan Tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2019 đã bế mạc tại Nhà hát Lam Sơn, Thanh Hoá trong niềm hân hoan của các  nghệ sĩ tuồng và dân ca kịch các miền hội tụ. Hai loại hình tuồng và dân ca kịch truyền thống vốn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức đã có thêm những tín hiệu vui, báo hiệu cho sự khởi sắc trong tương lai. Liên hoan Tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2019 với 16 tác phẩm của 11 đơn vị diễn ra trong 10 ngày được xem là ngày hội của những người làm nghệ thuật truyền thống.

Trao HCV cho vở diễn xuất sắc

Nhận diện tuồng và dân ca kịch trong thời đại mới

Đúng như nhận định của PGS.TS Trần Trí Trắc, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật, Liên hoan diễn ra trong bối cảnh cơ chế thị trường hội nhập quốc tế với bao biến đổi về giá trị sống, về giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật, nhưng các tác phẩm đã thể hiện sự kiên cường bám nghề của gần 300 diễn viên, nhạc công. Mỗi khóe mắt, nụ cười, lời ca, tiếng hát, điệu múa, nhịp nhạc… vẫn lung linh ngọn lửa nghề.

Dẫu ở đề tài chính sử, dã sử, dân gian cho tới hiện đại thì các vở diễn đều được dàn dựng nghiêm túc, chủ đề và hình thức thể hiện bám sát các đặc trưng của nghệ thuật truyền thống. Không lạ khi có tới 10/16 vở diễn ở liên hoan thuộc đề tài lịch sử, đề tài quá khứ, bởi đây vốn là mảnh đất thuận dễ khai thác đối với tuồng, dân ca kịch. Điều đáng ghi nhận là đề tài lịch sử và cách mạng chưa hề cũ, nhàm chán mà vẫn làm khán giả đương thời xúc động sâu thẳm về lẽ sống cao cả.
Từ nội dung tư tưởng ấy, các nghệ sĩ đã thể hiện nhiều hình thức phong phú đa dạng từ thể tài chính kịch tâm lý xã hội, chính kịch sinh hoạt tả thực, chính kịch anh hùng ca đến bi kịch và bi hài kịch. Tất cả các hình thức đó đều mang tính đổi mới, cách tân, tìm tòi, sáng tạo rõ rệt tạo ra nhiều vở, nhiều lớp, nhiều miếng gây ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả qua tiếng cười, tiếng bình luận, tiếng vỗ tay và cả những giọt nước mắt xúc động. “Những tìm tòi đổi mới ấy ở mỗi tác phẩm trong liên hoan lần này là có thật, nhưng hầu hết các sáng tạo vẫn giữ được kết cấu tự sự - kịch tính - trữ tình của truyền thống; vẫn gắn kết các sự kiện thành những miếng trò nối tiếp miếng trò, lớp sóng sau đè lên sóng trước, vẫn tuân theo thủ pháp ước lệ, cách điệu, tượng trưng, với mô hình nhân vật thiện ác phân minh, nghĩa tình rành mạch, tính cách nhất quán… làm cho liên hoan mang sức sống hiện đại hơn và cũng đậm đà bản sắc dân tộc hơn”, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật, PGS, TS Trần Trí Trắc khẳng định.

27 nghệ sĩ được trao HCV tại Liên hoan

Góp phần tạo nên thành công cho các tác phẩm phải kể tới bàn tay “phù thuỷ” của các đạo diễn. Những tên tuổi đạo diễn được ghi nhận và xướng danh tại lễ tổng kết liên hoan đã thực sự mang lại cho đồng nghiệp sự yêu quý, trân trọng.  Đó là NSND Lê Tiến Thọ, NSND Lê Hùng, NSND Hoài Huệ, NSND Hoàng Quỳnh Mai, NSƯT Đặng Bá Tài, NSƯT Triệu Trung Kiên, NSƯT Hoàng Ngọc Đình, NSƯT La Thanh Hùng… Nhiều miếng trò được đồng nghiệp tâm phục, khẩu phục đó là : Cảnh người dân ghé vai nâng, dựng, đỡ bệ rồng cùng các viên quan đầu triều trong Trung Thần, Cảnh Thạch Sùng đập vỡ cái mẻ kho trong Cái mẻ kho, Quan Lê Đại Cang khiêng võng trong Quan khiêng võng, cảnh giết Thái Bảo bằng dàn trống Tây Sơn, Bùi Thị Xuân bị bắt bằng hàng vây giáo mác trong Chói rạng sơn hà… Tạo dựng nên những hình tượng nghệ thuật tại Liên hoan cũng phải kể tới công lao đóng góp của lực lượng nghệ sĩ thuộc hai loại hình nghệ thuật tuồng và dân ca kịch. Gạt bỏ những nỗi lo phía sau với những vấn đề mưu sinh cơm áo gạo tiền, bằng tất cả tài năng, tâm huyết, hội tụ đầy đủ các yếu tố thanh - sắc - thục - tinh - khí - thần, các nghệ sĩ đã cháy hết mình trong các hình tượng nghệ thuật trên sân khấu. Có lẽ vì vậy mà 27 nghệ sĩ được trao HCV đã thực là những tài năng không chỉ đồng nghiệp mà khán giả bình thường cũng có thể cảm nhận được khi nghe họ hát. Đó là: Lộc Huyền, Hoàng Hà, Mạnh Linh, Hồng Chuyên, Kiều Oanh, Văn Quang, Thiên Huế, Ánh Dương, Nguyễn Thị Quyên, Thanh Long, Sơn Hà, Băng Châu, Xuân Quan, Linh Hiền, Tấn Đông...

Con đường duy nhất vẫn là phải đổi mới…

Có thể nói, Hội đồng nghệ thuật của Liên hoan lần này đã có sự đánh giá công bằng, khách quan và đã tìm ra những vở diễn xuất sắc nhất tại liên hoan để trao giải. Có hai vở xuất sắc nhất được trao HCV đó là: Chói rạng Sơn Hà (Đoàn ca kịch Bài chòi Bình Định), Nhân huệ vương Trần Khánh Dư (Nhà hát Tuồng Việt Nam). Bốn vở được trao HCB: Quan khiêng võng (Nhà hát Tuồng Đào Tấn), Trung thần (Nhà hát Tuồng Việt Nam), Hoạn lộ (Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh), Cái Mẻ kho (Nhà hát Nghệ thuật ca kịch Huế). Liên hoan trao 27 HCV, 49 HCB cho các diễn viên có vai diễn xuất sắc trong các vở tham gia liên hoan. 
Bên cạnh đó thì Liên hoan cũng bộc lộ rất nhiều những yếu điểm của sân khấu tuồng và dân ca kịch lâu nay như: Thiếu những kịch bản văn học hay để tạo sự bứt phá cho tác phẩm; một số vở diễn thể hiện sự thiếu rạch ròi trong tư duy dàn dựng, lúng túng không biết dựng theo hướng bảo tồn nguyên bản cổ hay đổi mới; tư duy của một số tác giả, đạo diễn không bắt kịp được nhịp sống hiện đại, không đáp ứng được nhu cầu thưởng thức của khán giả đương đại... Câu hỏi đặt ra là sau 30 năm đổi mới thì sân khấu tuồng, dân ca kịch có thực sự đã đổi mới hay chưa? Giá trị của tác phẩm văn học nghệ thuật bao giờ cũng xác định bởi giá trị triết lý nhân sinh nhưng đúng như đánh giá của Hội đồng nghệ thuật thì rất ít vở có chủ đề mang tầm triết lý nhân sinh cao mà phần lớn vẫn cũ, vẫn mang tính thông tấn, minh hoạ hiện thực lịch sử, hiện thực đời sống. Liên hoan rất ít tác phẩm có câu chuyện hay, mới mẻ, phần lớn chỉ là những câu chuyện quen thuộc đã nghe, đã biết, đã thấy ở lịch sử, ở truyền thanh, truyền hình hoặc đơn vị nào đó đã diễn, đã biểu hiện theo thể loại khác...

 

âu phải ngẫu nhiên, không ít khán giả và đồng nghiệp đã thốt lên rằng: Tuồng, dân ca kịch đang tụt hậu chạm đáy rồi. Đúng sai thế nào nhận định này chúng ta đừng vội tự ái, tức giận mà bình tĩnh cùng suy ngẫm và chăm lo đào tạo đội ngũ biên kịch Tuồng cấp thiết - rất cấp thiết. Những nét mới này tuy chưa hoàn thiện, nhưng Hội đồng nghệ thuật và Ban Chỉ đạo vẫn tôn trọng, đề cao, khuyến khích với tinh thần “Không đổi mới thì đừng làm gì cả. Vì nghệ thuật đồng nhất với đổi mới!" (PGS.TS Trần Trí Trắc, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật)

 

Vở Chói rạng Sơn Hà  của Đoàn ca kịch Bài chòi Bình Định được trao HCV 

Vở Nhân huệ vương Trần Khánh Dư của Nhà hát Tuồng Việt Nam được trao HCV 

Liên hoan Tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2019 đã khép lại với niềm vui và cả những trăn trở của người trong nghề. Nghệ thuật tuồng và dân ca kịch truyền thống đang đứng trước nhiều thách thức của việc bảo tồn và đổi mới, phát triển. Để vượt qua những khó khăn ấy, sự yêu nghề thôi chưa đủ mà còn cần sự nỗ lực, dám sáng tạo và đổi mới tư duy của các đơn vị nghệ thuật và các nghệ sĩ.

THUÝ HIỀN

Print
«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ
Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM
Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI
Tòa soạn: 124 Nguyễn Du, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top