Mùa hấp cá ở xứ biển
VHO - Tháng 3, nghề biển đang vào vụ cá cơm, cá nục, mực xà, ruốc biển. Cũng là lúc các làng biển Tam Tiến, An Lương, Bình Minh, Tam Quang,…ở Quảng Nam tất bật vào vụ hấp cá, kéo dài tới tháng 8. Mùi cá tanh nồng, mùi khói, mùi muối biển mặn mà hòa quyện thành vị đặc trưng khi những làng biển vào vụ hấp cá.
Cuối tháng 3 là thời điểm nghề hấp cá bắt đầu tất bật vào vụ và kéo dài cho tới hết tháng 8. Lúc trúng luồng cá, mỗi đêm, mỗi tàu có thể đánh bắt được 1-2 tấn hải sản như cá cơm, cá nục, mực. Sáng sớm, tàu về, những tấn cá tươi rói trên tàu được những chiếc thúng chai, ghe nhỏ vận chuyển vào bờ.
Từ 5 giờ sáng, những người phụ nữ đã ra biển chờ đón thúng chai chở cá từ các thuyền đánh bắt xuyên đêm cập bờ.
Các loại hải sản được vận chuyển vào bờ. Thương lái thu mua một phần mang ra chợ bán tươi. Còn lại sẽ được các lò hấp, phơi thành cá hấp, cá một nắng, cá hai nắng, cá khô,…để tiêu thụ ở những vùng cao, dự trữ mùa bão lũ không ra khơi.
Những người phụ nữ làng chài có thêm nghề “phu cá”, cá gánh lên, rửa sạch hai lần nước, xếp vào vỉ, chồng lên khoảng 20 lớp rồi mang vào các lò hấp. Công việc được trả công theo giờ, khoảng 30-40 nghìn đồng/giờ. Ngoài ra cũng được chủ tàu ưu tiên mua mẻ cá ngon để mang bán lại ngoài chợ kiếm thêm ít thu nhập.
Vào vụ, trung bình mỗi ngày các lò hấp thu mua hàng tấn cá để hấp. Anh Nguyễn Minh, chủ một lò hấp cá ở xã Bình Minh cho biết nghề này không khó. Quan trọng người canh lò phải là người có sức khỏe để có thể chịu nóng nhiều giờ liền.
Lò hấp cá phải ở nhiệt độ cao, hấp liên tục từ 3-5 phút tùy loại. Luôn phải túc trực để canh nước lấp đầy mẻ cá thì mới chín đều. Canh cá chín vừa tới vớt ra nếu không cá sẽ bị rã, mất độ thơm ngon. Canh nắng gắt để mang cá ra phơi.
Sau khi hấp, cá phơi khô một nắng, hai nắng (phơi 1-2 ngày), để dành cho mùa mưa bão, biển động khan hiếm cá tươi. Cứ khoảng 3-4 kg cá tươi sau khi hấp, phơi sẽ được 1 kg cá khô. Cá cơm 1 nắng có giá 80-90 nghìn đồng/kg; cá 2-3 nắng giá 100-120 đồng/kg; cá cơm khô trắng, rút xương sạch sẽ giá đến 300 nghìn đồng/kg.
Thương lái thu mua hải sản ngay tại bến. Cá loại nhỏ được hấp xong có thể mang bán ngay, ngon, thơm, không khác gì cá tươi nên được nhiều khách hàng ưa chuộng. Nhất là ở những nơi xa chợ, không có biển, vùng núi với giá chừng 20 nghìn đồng/vỉ cá; 100-120 nghìn đồng/kg mực.
Đàn ông làng chài lên bờ sau chuyến ra khơi xuyên đêm lại phụ lo củi lửa ở các lò hấp. Rồi lại quay về bãi biển lo sửa soạn ngư lưới cụ, dặm sửa thúng chai chuẩn bị chuyến ra khơi tiếp theo.
